Gastrit Nedir?

Mukoza, midenin iç kısmını kaplayan ve astar görevi gören dokudur. Mide mukozası mideyi enzimler, mide asidi ve çeşitli mikroorganizmalardan korumaya yardımcıdır. Midenin iç duvarını kaplayan bu bariyerin hasar görmesi veya zayıflaması sonucu asit, organizma ve çeşitli sindirim sıvıları mide astarının iltihaplanmasına neden olabilir. İltihaplanmaya yanıt olarak bağışıklık sistemi tetiklendiğinde gastrit ortaya çıkabilir. Mide iç zarının iltihaplanması olarak bilinen gastrit, çoğunlukla ülserin oluşmasına neden olan bakterinin enfeksiyonu sonucu meydana gelebilir. Yüksek dozlarda alkol tüketimi, bazı ilaçların kullanımı, yaralanma ve cerrahi gibi faktörler gastrit oluşumunu tetikleyebilir. Gastrit ani başlangıç gösterebilir ve akut gastrit oluşumu görülebilir. Yavaş yavaş gelişen ve uzun süre devam eden iltihaplanma ise kronik gastrite işaret edebilir. Gastritin tedavi edilmemesi veya ilerlemesi sonucu mide ülserleri ve kanseri oluşma riski artabilir. Bununla birlikte gastrit genellikle ciddi bir tablo değildir ve tedavi ile kontrol edilebilir.

Gastrit Belirtileri Nelerdir?

Gastrit, gelişimin ilk aşamalarında genellikle semptom göstermeyebilir ancak kronik ve şiddetli seyreden gastritler belirgin semptomlara yol açabilir. Mide astarının incelmesi veya aşınması sonucu hasar alması ile birlikte semptomlar görülmeye başlayabilir. Özellikle mide asidi sindirim sorunlarını oluşturabilir ve ülser oluşumuna katkıda bulunabilir. Gastrit belirtileri şunları kapsayabilir:

• Üst karın kısmında yanıcı ve kemirici ağrılar,
• Yemek yedikten sonra tokluk ve dolgunluk hissi,
• Mide bulantısı ve kusma,
• Şişkinlik ve kramplar,
• İştah kaybı ve hazımsızlık,
• Hıçkırık.

Sinirsel gastrit belirtileri bu belirtilere benzer şekilde olabilir. Ek olarak gastritin ülsere yol açması durumunda kanamalar meydana gelebilir. Bunun sonucunda gastrit ve ülser belirtileri öğütülmüş kahve görünümü veren siyah kan kusma ve dışkıda siyah kan (melena) olarak görülebilir.

Gastrit Nedenleri Nelerdir?

Çeşitli nedenlerle mide astarının hasar görmesi ve sonucunda bağışıklık sisteminin harekete geçmesi gastrit oluşumunu açıklar. Birçok farklı etken gastrit oluşumunu tetikleyebilir. Yaygın olarak gastrit nedenleri şunlar olabilir:

• Enfeksiyonlar: Yaygın olarak bakteriyel enfeksiyonlar ve daha az olarak parazit ve mantar enfeksiyonları gastrit oluşumunda etki gösterebilir. Başta Helicobacter Pylori olmak üzere enfeksiyonlar akut veya kronik gastrite neden olabilir.
• İlaçlar ve alkolizm: Mide astarının aşınmasına neden olarak akut veya kronik gastrit oluşumuna yol açabilen ilaçlar aspirin ve ibuprofen gibi ağrı kesiciler olabilir. Uzun vadeli ilaç kullanımı, kronik alkolizm ve bağımlılık yapan madde kullanımı gastrit oluşumunu tetikleyen unsurlardır.
• Otoimmün hastalıklar: Otoimmün gastrit olarak adlandırılan gastrit türü vücudun bağışıklık hücrelerinin mide mukozasına saldırması sonucu ortaya çıkabilir. Bu saldırı kendiliğinden oluşabilir veya başka bir otoimmün hastalığa bağlı olarak oluşabilir. Haşimato ve tip 1 diyabet gibi otoimmün rahatsızlıklar gastrit nedeni olabilir.
• Yaşlanma: Yaşlanma ile birlikte mide dokusunun incelmesi, hastalıklara ve enfeksiyonlara yatkınlık görülme riski artabileceğinden gastrit oluşabilir.
• Stres ve travma: Büyük cerrahi işlemler, ciddi yanıklar, yaralanma ve travmalar, azalmış kan akışı vücutta stres yaratabilir ve gastrit oluşumuna sebebiyet verebilir.

Ek olarak mide iltihabına yol açabilen diğer etkenler kemoterapi, radyoterapi, safra reflüsü, HIV/AIDS, Crohn ve çölyak olarak gösterilebilir.

Gastrit Çeşitleri Nelerdir?

Gastrit gelişimine birden fazla faktör etki edebilir. Ancak gastritin gelişmesi ve ortaya çıkma şekli gastrit sınıflandırmasını şekillendirebilir. Bu kapsamda gastrit akut ve kronik; eroziv ve eroziv olmayan olarak sınıflandırılabilir:

• Akut gastrit: Ani başlangıç gösterebilir ve geçici bir durumdur. Akut gastritin altında yatan sebepler de genellikle geçici problemlerdir. İlaçlar, stres, sepsis, travma, akut alkolizm, üremi, şok, aşındırıcı maddeler, konjestif kalp yetmezliği, enfeksiyon ve ciddi yanıklar, iskemi, radyasyon ve bazı besinler akut gastrit oluşumuna neden olabilir.
• Kronik gastrit: Genellikle yavaş gelişim gösterir ve uzun vadeli bir durumdur. Kronik gastrit belirtileri hemen fark edilmeyebilir ve altta yatan kronik problemlerden kaynaklanabilir. Helicobacter Pylori ve Helicobacter Heilmannii bakterilerinin neden olduğu gastrit ve otoimmün gastrit örnek verilebilir.

Gastrit aşındırıcı veya aşındırıcı olmayan olarak ortaya çıkabilir:

• Eroziv gastrit, mide astarının iltihaplanmasının yanı sıra aşınmanın meydana geldiği gastrit türüdür. Mide astarında aşınma sonucu yaralar oluşabilir ve genellikle asit, alkol, ilaçlar, safra ve uyuşturucudan kaynaklanabilir.
• Eroziv olmayan gastrit, midede aşınma sonucu yaralar görülmeyebilir. Ancak tahriş oluşmasına neden olabilir. Atrofik gastrit eroziv olmayan formdur. Atrofik gastrit mide astarının eriyerek incelmesi ile sonuçlanabilir. Dolayısıyla sindirim sorunlarına yol açabilir.

Bazı durumlarda gastrit, otoimmün gastrit, eozinofilik gastrit, antral gastrit vb. spesifik olarak isimlendirilebilir.

Gastrit Tanısı Nasıl Konulur?

Gastrit semptomları ve fizik muayene değerlendirilmesi tanıda önemli olabilir. Gastritin kesin tanısı için birtakım testlere başvurulabilir. Helicobacter Pylori varlığının teşhisinde nefes testi uygulanabilir. Nefes testinde radyoaktif karbon içeren sıvı içirilir. Midede bulunan Helicobacter Pylori bu sıvıyı parçalar ve radyoaktif karbon içeren gaz oluşumu görülebilir. Bakteri varlığı nefes örnekleri ile tespit edilebilir.

Gastritin tanısında doku örneği alınması gerekebilir. Endoskopi muayenesi esnasında kameralı endoskop cihazı ile üst gastrointestinal sisteme girilir. Endoskop yardımıyla alınan doku örnekleri midede Helicobacter Pylori varlığını tespit edebilir. Gastrit, ülserler veya aşınmalar X-ışınları kullanılarak görüntülenebilir. Bu görüntüleme tekniklerinde hastaya beyaz baryum içeren metalik bir sıvı içirilebilir ve böylece üst gastrointestinal dokuların görüntüleri alınabilir. Bunlara ek olarak gastrit tanısında kan ve dışkı testlerine başvurulabilir.

Gastrit Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Gastritin oluşmasında etkili olan durumlar gastrit tedavilerinin oluşmasına yardımcı olabilir. Altta yatan akut veya kronik problemlere göre uygun bir tedavi yöntemi seçilebilir. Gastrit tedavisi başlıca şunları içerebilir:

• Antibiyotik tedavisi, Helicobacter Pylori’nin ortadan kaldırılmasına yönelik uygulamadır. Birden fazla antibiyotik ilaçlar reçete edilebilir veya ilave ilaçlar ile birlikte kullanılabilir.

• Asit üretimini engelleyen ilaçlar asit üreten hücrelerin aktif olarak çalışmalarını önleyerek asit üretimini azaltabilir. Proton pompası inhibitörleri olarak reçeteli veya reçetesiz satılabilir. Bu tür ilaçların yüksek dozlarda ve uzun vadede kullanımı sonucu kemiklerde kırık oluşumu riski artabilir. Doktor ve sağlık personelleri bu durum hakkında gerekli bilgilendirmeyi sağlayabilir.
• Asit üretimini azaltan ilaçlar gastrik salgıların azaltılmasına yardımcı olarak semptomların iyileşmesine katkıda bulunabilir. Bu tür ilaçlar asit veya histamin blokerleri olarak bilinir.
• Asidi nötralize eden ilaçlar antiasitlerdir ve ağrı kesici işleve sahip olabilir. Ancak ishal veya kabızlık gibi yan etkilerin görülmesi olasıdır.

İlaç tedavilerinin yanı sıra kronik alkolizm veya uyuşturucu madde bağımlılığı durumlarında bağımlılık tedavileri, otoimmün hastalık varlığında hastalığa yönelik uygulamalar, kanama, iskemi ve safra reflüsü gibi vakalarda ameliyat uygulanması gibi diğer tedavi yöntemleri mevcuttur.

Gastrit Hakkında Sık Sorulan Sorular

Gastrit çoğu zaman fark edilmeyebilir veya diğer hastalıklarla karıştırılabilir. Gastritin anlaşılması ve teşhisinde önemli adımların atılması gerekir. Mide mukozasının iltihaplanması ile ilgili en çok merak edilen soruları görmek için yazının devamını okuyabilirsiniz.

Gastrit Neden Olur?

Gastrit nedenleri geniş kapsamlı olarak sıralanabilir. Başlıca gastrit kaynakları ilaçlar, enfeksiyonlar, alkolizm, uyuşturucu madde bağımlılığı, otoimmün hastalıklar, sepsis, şok, travma, cerrahi ve yanıklar, kanser tedavi yöntemleri, bazı besinler şeklinde gösterilebilir.

Kronik Gastrit Nedir?

Kronik gastrit, yavaş gelişen, çok aşamalı, ilerleyici ve yaşam boyu devam eden mide iltihaplanmasıdır. Yaşlanma ile kronik gastrit olasılığı artabilir. Genellikle otoimmün hastalıklar ve bakteri enfeksiyonlarından kaynaklanabilir. Kronik gastrit semptomları geç dönemde ortaya çıkabilir, erken dönemde fark edilmeyebilir .

Gastriti Olanlar Ne Yemeli?

Çok sıcak ve baharatlı besinler, asitli ve gazlı içecekler, kızartma ürünleri, rafine şeker içeren paketli gıdalar gastritin oluşmasına etki edebilir veya gastritin kötüleşmesine neden olabilir. Gastriti olan bireyler için genel tavsiye yağ oranı düşük, bitkisel diyet lifi açısından zengin gastrit diyeti uygulanmasıdır. Kafeinsiz ve düşük asitli yiyecek ve içeceklerin tüketimi önerilebilir.

Gastrit Nasıl Geçer?

Gastriti meydana getiren durum alkolizm ve uyuşturucu vb. maddeler ise bağımlılık ile mücadele tedavileri uygulanabilir. Gastritin altında yatan neden Haşimato ve tip 1 diyabet gibi hastalıklar ise bu hastalıkların yönetilmesi sağlanabilir. Helicobacter Pylori enfeksiyonundan kaynaklanan gastritlerin iyileştirilmesinde antibiyotik ve mide asidi blokerleri tercih edilebilir.

Gastrointestinal sistem sağlığınız için kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin. Liv Hospital’da gastrit teşhisi ve tedavisine yönelik hizmetler verilmektedir.