Liv Sağlık Köşesi

Alkalen Fosfataz

26 Temmuz 2023

Liv Hospital Vadistanbul

Uzm. Dr. Gözde Nizamoğlu Mercan

Aile Hekimliği

İçindekiler

Alkalen Fosfataz Nedir?
Alkalen Fosfataz Yüksekliği
Alkalen Fosfataz Düşüklüğü
Alkalen Fosfataz Yüksekliği Nedenleri
Alkalen Fosfataz Tedavisi
Alkalen Fosfataz Normal Değeri Kaçtır?
Bebeklerde Alkalen Fosfataz Yüksekliği
Alkalen Fosfataz İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Alkalen fosfataz hücrelerde bulunan ve proteinlerin parçalanmasına yardımcı olan bir enzimdir. Kemiklerde, karaciğerde, safra kanallarında ve böbreklerde üretilir ve çeşitli biyokimyasal reaksiyonlarda önemli bir rol oynamaktadır. Alkalen fosfataz, tıbbi testlerde sıklıkla ölçülen bir parametredir. Bu yazıda, alkalen fosfatazın ne olduğunu, yükseklik ve düşüklüğünü, nedenlerini ve normal değerlerini öğreneceksiniz. Ayrıca, bebeklerdeki durumunu ve en sık sorulan soruların cevaplarını bulacaksınız.

Alkalen Fosfataz Nedir?

Alkalen fosfataz, yukarıda da belirtildiği üzere hücrelerin dış yüzeylerinde bulunan bir enzimdir ve fosfat grubu eklemek veya çıkarmak suretiyle kimyasal reaksiyonları katalize eder. Özellikle büyüme döneminde ve hamilelik sırasında kemik yapımı ve onarımıyla ilişkilidir. Yetişkinlerde ise kemik sağlığını değerlendirmek için önemli bir belirteçtir. Farklı doku ve organlardaki alkalen fosfataz izoenzimleri, laboratuvar tahlilleri ile belirlenebilir..

Alkalen Fosfataz Yüksekliği

İlgili enzim düzeyleri normalin üzerindeyse, bu duruma alkalen fosfataz yüksekliği denir. Alkalen fosfataz yüksekliği, kemik hücrelerinin aşırı aktif olduğu durumlarda ortaya çıkabilir. Tıbbi bir uzman tarafından ek testler yapılmalı ve altta yatan sebep belirlenmelidir.

Alkalen Fosfataz Düşüklüğü

Alkalen fosfataz düşüklüğü, ilgili enzim değerlerinin normal referans aralığının altında olmasına verilen addır. Bu durum genellikle daha az yaygın olup, özel durumlarla ilişkilendirilebilir. Düşük alkalen fosfataz seviyeleri, bazı genetik hastalıklar, C vitamini fazlalığı, çinko eksikliği veya magnezyum fazlalığı gibi durumlarla bağlantılı olabilir.

Alkalen Fosfataz Yüksekliği Nedenleri

Alkalen fosfataz yüksekliğinin çeşitli nedenleri vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:

Kemik hastalıkları: Kemik dokusunun hasar gördüğü durumlar, alkalen fosfataz seviyelerinin yükselmesine neden olabilir.
Karaciğer hastalıkları: Karaciğerdeki hasar veya hastalıklar, alkalen fosfataz seviyelerinin artmasına yol açabilir.
Safra yolu tıkanıklığı: Safra yollarında tıkanıklık, safra akışını engelleyerek alkalen fosfataz seviyelerinin yükselmesine sebep olabilir.
Kanser: Bazı kanser türleri, özellikle kemik veya karaciğer kanseri, alkalen fosfataz düzeylerinde artışa yol açabilir.
Hamilelik: Hamilelik sırasında plasentada üretilen alkalen fosfataz düzeyleri artar.
Kemik iyileşmesi: Kırıkların iyileşmesi sırasında, kemik yapımı aktifleşir ve alkalen fosfataz düzeyleri yükselir.

Alkalen Fosfataz Tedavisi

Alkalen fosfataz yüksekliği için kesin bir tedavi yoktur, çünkü yüksek düzeydeki alkalen fosfatazın pek çok farklı sebebi olabilmektedir ve bu yüksekliğin altında yatan temel nedene bağlı olarak tedavi çeşitleri gösterebilir. Öncelikle, doktorunuz rahatsızlığın nedenini tespit etmek için ek testler ve tetkikler yapacaktır. Bu doğrultuda tedavi planı oluşturulacaktır. Kemik hastalıklarında, özellikle kemik kanseri gibi ciddi durumlarda kemoterapi ve radyoterapi kullanılabilir. Karaciğer hastalıklarında ise altta yatan hastalığın tedavisi ve diyet düzenlemeleri gerekebilir.

Alkalen Fosfataz Normal Değeri Kaçtır?

Alkalen fosfataz normal değerleri yaş, cinsiyet ve laboratuvar yöntemine göre değişiklik gösterebilir. Yetişkinlerde 20 ila 140 IU/L arasında kabul edilen bir referans aralığı bulunmaktadır. Ancak, hekiminizin kullandığı laboratuvarın referans aralığına göre bu değerler farklılık gösterebilmektedir.

Bebeklerde Alkalen Fosfataz Yüksekliği

Bebeklerde alkalen fosfataz yüksekliği, genellikle büyüme ve gelişme süreçlerinin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Bebeklerde kemik yapısı hızla geliştiğinden, alkalen fosfataz seviyeleri normalden yüksek olabilir. Ancak, bebeklerdeki alkalen fosfataz yüksekliği bazen doğuştan gelen bazı genetik durumlarla da ilişkili olabilir. Eğer bebeğinizin değerleri yüksek çıktıysa, konuyla alakalı bir hekimden bilgi almanız en faydalı seçenek olacaktır.

Alkalen Fosfataz İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Alkalen fosfataz, kemik ve karaciğer hastalıklarının değerlendirilmesinde kullanılan bir enzimdir.

Alkalen Fosfataz Testi Hangi Durumlarda İstenir ?

Alkalen fosfataz testi, kemik sağlığının değerlendirilmesi, karaciğer hastalıklarının tespiti ve safra yolu problemlerinin izlenmesi amacıyla istenmektedir.

Alkalen Fosfataz Düşüklüğü Hangi Durumlarda Görülür?

Alkalen fosfataz düşüklüğü bazı genetik hastalıklar, çinko eksikliği veya magnezyum fazlalığı gibi durumlarla ilişkilendirilebilir.

Alkalen Fosfataz Düzeyleri Nasıl Tahlil Edilir?

Alkalen fosfataz düzeyleri kan tahlili yoluyla ölçülür. Kan örneği alındıktan sonra laboratuvar testleriyle alkalen fosfataz düzeyi hesaplanır.

* Bu içeriğin geliştirilmesinde Liv Hospital Yayın Kurulu Katkı Sağlamıştır .
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .