Çocuklarda Tip 1 Diyabet ve Diyabetli Çocuğu Olan Ailelere Öneriler

Tip 1 Neden Olur?

Tip 1 diyabet çocukluk çağında en sık görülen kronik hastalık. Türkiye’deki her 10.000 çocuktan 7’si tip 1 diyabetli. Tip 1 diyabetin kesin nedeni bilinmemekle birlikte genetik yatkınlığı olan bireylerde viral enfeksiyonların tetiklemesiyle ortaya çıktığı biliniyor. COVİD-19 pandemisinin zirve yaptığı dönemlerde çocuklarda tip 1 diyabet vakalarının ciddi artış göstermesi de bunu doğruluyor. Tip 1 diyabetin tedavisinde ömür boyu insülin tedavisi, sağlıklı beslenme ve egzersiz olmazsa olmazlar. Bu kurallara dikkat edildiğinde sağlıklı ve uzun bir ömür sürdürmek mümkün. Buna karşın tedaviye uyum sağlamayan çocuklarda ileriki yaşlarda göz, böbrek ve sinir uçlarında kalıcı hasarlanmalar görülmekte ve organ kaybına kadar ilerlemekte.


 

Tip 1 Diyabet Belirtileri Nedir?

Tip 1 diyabetin en önemli belirtileri çok su içme ve sık idrara çıkmadır. Bu belirtiler farkedilmez ve tanıda geç kalınırsa koma ve hatta ölümle sonuçlanabilir.
 

Tip 1 Diyabet ve Diyabetli Çocuğu Olan Ailelere Öneriler Nelerdir?

Tip 1 diyabet genellikle ani başlangıçlı olduğundan çocuğuna diyabet tanısı konan anne ve babalar için bu durum genellikle büyük bir şok etkisi yaratıyor ve Tip 1 diyabetin ciddi bir durum olduğu ve ömür boyu süreceği gerçeğini kabullenmek zor olabiliyor. Sonra ‘acaba bu niçin bizim başımıza geldi?’ diye düşünüp bir sebep aranıyor, çoğunlukla da ebeveynler kendilerini veya birbirlerini suçluyorlar. Bu zor dönemde aileler şeker ölçümü, insülin enjeksiyonu, karbonhidrat sayımı gibi yeni görevlerle karşı karşıya kalıyor. Ayrıca çocuğun beslenme biçimini değiştirmek, artık ‘neden istediği zaman istediği şeyi yiyemeyeceğini’ ona anlatabilmek ve bir şeyler yolunda gitmediğinde suçluluk hissetmek gibi başka sorunlar da olabiliyor. Tüm bunlar diyabet teşhisini takip eden haftalar ve aylar içinde sinirli, morali bozuk ve bunalmış hissetmelerine yol açıyor. Ama şu unutulmamalıdır ki, bu süreç, duygusal iyileşmenin önemli bir parçasıdır, bu yüzden bir an önce atlatmaya çalışılmamalı ya da görmezden gelinmemelidir. Zaman geçtikçe, diyabetle yaşamaya uyum sağladıklarını ve diyabeti öğrendikçe kendilerine daha fazla güvendiklerini görecekler. Diyabeti daha iyi öğrenmek için doktorlarına soru sormaktan çekinmesinler. Çocuklarına diyabet tanısı konması kendilerini yalnız hissetmelerine neden oluyorsa diğer diyabetli çocukların ebeveynleriyle konuşmak ve birlikte çocukların da dahil olduğu etkinlikler yapmak işe yarayabilir. Bu dönemde diyabet teşhisiyle başa çıkmalarına yardımcı olacak tavsiyeleri ve desteği çocuk endokrinoloji hekimleri ve diyabet ekibi onlara verecektir. Eğer yine de baş etmekte zorlanıyorlarsa profesyonel yardım almak da gerekebilir. Diyabet yönetiminde başarı için iş birliği şarttır. Diyabet yönetimi bir ekip işidir ve bu ekibin en önemli parçası diyabetli çocukların kendileri ve ebeveynleridir.