Aşırı Terleme Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
Son Güncelleme Tarihi 5.12.2025 15:42:00
Terleme, insan vücut ısısının ayarlanmasını (termoregulasyonu) sağlayan doğal fonksiyondur. İnsan vücudunda yaklaşık beş milyon ter bezi mevcuttur ve bunların üçte ikisi elde bulunur. Ter bezlerinin çalışması, istem dışı çalışan sempatik sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Sempatik sinirlerin aşırı uyarılması ve termoregulasyon için gerekli olmayacak düzeyde aşırı terlemeye hiperhidrozis denir. Toplumda yüzde 1 oranında, erkeklerde ve kadınlarda eşit olarak karşılaşılır. Bu kişilerde eller veya koltuk altı devamlı nemli ve ıslak olup, kişilerin günlük hayatını etkiler. Bu kişiler sık sık kıyafet değiştirme, tokalaşmaktan kaçınma ve yazı yazarken kağıdın ıslanması gibi sosyal hayatlarında kısıtlanmaya yol açmakta ve günlük aktivitelerde aksamaya yol açarak kişinin psikolojik durumunu da olumsuz etkilemektedir.
Aşırı Terleme (Hiperhidrozis) Nedir?
Aşırı terleme (Hiperhidrozis) başka bir hastalığa veya hormonal bozukluğa bağlı değildir. Stres, korku, heyecan durumları ve sıcak hava tetikleyici faktörler olarak rol oynamaktadır. Tüm vücuttan gözlenen terleme ise; her zaman bir hastalık belirtisi olmayıp kilo fazlalığı ya da kullanılan ilaçlar nedeniyle gelişebilir. Özelikle bazı hormonal hastalıklar (özellikle tiroid bezi), kanserler, mikrobik hastalıklar, menapoz, düşük kan şekeri yada diabet gibi hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir.
Bölgesel aşırı terleme tanısı konulurken hastalardan alınan detaylı bilgi ve muayene genellikle yeterli olmaktadır. Tanı konulurken aşağındaki kriterlerin mevcut olması üzerinde durulur: Başka bir hastalığa bağlı olmaksızın el, ayak, koltuk altı, yüz-kafa gibi bölgesel aşırı terlemenin mevcut olması.
Geceleri genellikle bir terleme sorunu ile karşılaşılmazken stresli durumlarda ise kuru haldeki ellerin dakikalar içinde yere damlama oluşturacak düzeyde aşırı terlemesi görülebilir. Hiperhidrosisin toplumda %2-4 oranında rastlanmaktadır. Cinsiyet farkı yoktur her ikisinde de eşit orandadır. Genelde ailesel yani genetik köken bir eğilim söz konusudur.
Aşırı Terleme Neden Olur?
- Hipertiroidi (guatr): Endokrin hastalığı olarak değerlendirilip tedavi edilmelidir.
- Psikolojik bozukluklar (anksiyete vb.): Psikiyatrist tarafından izlenmelidir.
- Menopoz: Hastalar daha çok sıcak basma şeklinde tanımlarlar. Belden yukarı sıcaklık ve terleme hissi, menopoz kliniği tarafından takip edilmelidir.
- Endokrin tedavisi gören kanser hastaları
- Aşırı şişmanlık (obesite)
- Enfeksiyon hastalıkları: Ateş ve terleme yapabilir.
Aşırı Terleme Belirtileri Nelerdir?
• El sıkışmak konusunda sıkıntı yaşıyor hatta bu nedenle yeni biriyle tanışmaktan çekiniyorsanız,
• Kıyafetlerinizin kenarı elinizi sildiğiniz için sürekli kirleniyor ve renk değiştiriyorsa,
• Bilgisayar, telefon kullanmakta ve yazı yazmakta zorlanıyor ve yanınızda sürekli elinizi silecek bir şeyler taşıyorsanız,
• Yanınızda yedek kıyafetler taşıyorsanız,
• Sosyal hayatınız ve psikolojiniz bu durumdan etkilenmeye başladıysa, tedavi olmanız gerekir
Aşırı Terleme Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
- İlaç Tedavisi: Hafif terlemede cildi kuru tutmak için talk pudrası, Al-klorid (Drysol) ve bezeri solusyonlar kullanılabilir. Çeşitli ilaçlar terlemeyi azaltmada yardımcı olur. Ancak uzun süre kullanımı ve ilaç yan etkileri (örneğin sedasyon, ağız kuruluğu, kabızlık, bulanık görme vs) nedeniyle pek önerilmez.
- Antimuskorinik ilaçlar: Ter bezlerini uyaran sinirlerin aktivitelerini azaltır.
- Beta-blokerler: Özellikle stres ve anksiyete ile oluşan terlemelerde yararlıdır.
- Anksiyolitikler (tranklizanlar): Anksiyeteye bağlı terlemede etkilidir. Yan etkileri vardır.
- İyontoforez Tedavisi: Genelde en çok kullanılan ve yan etkisi bulunmayan, uygulanması kolay olan tedavi yöntemidir. El, ayak ve koltuk altı bölgelerine uygulanabilir. El ve ayaklar için uygulamada, eller veya ayaklar yarısına kadar musluk suyu ile doldurulmuş kap içine konulur. Kabın içinde (+) ve (-) elektrotlar bulunur. İyontoforez cihazından elektrotlara 5-20 mA‘lik düz akım verilir. Koltuk altı uygulamada içinde elektrot bulunan ıslatılmış pet kullanılır. Her uygulama 30 dakika olup 15 - 20 seans tekrarlanır.
Tedavi edilen hastaların yüzde 95'inde terlemelerde azalmalar görülür. Tedavisi tamamlanmış bazı kişilerde özellikle yaz aylarında haftada bir seans uygulanması terlemenin yeniden başlamasını engeller. İyontoforez tedavisinin herhangi bir yan etkisi yoktur. Hamile kadın ve kalp pili olmayan her kişiye rahatlıkla uygulanabilir. Tedavi süresinde herhangi bir ağrı ve rahatsızlık oluşmaz. - Botox: Chlostridium botolinum adlı bakteriden elde edilen toksin olup son 10 yıldır spastisite, istemsiz kas kasılmaları, kozmetik olarak deri kırışıklarını giderme, terleme vs. için kullanılır. Botox etkisini sinir bileşkelerindeki asetilkolin denilen ve sinir iletilerini sağlayan maddeler üzerinden gösterir. El ve koltuk altına enjekte edilmekle sempatik sinirlerin işlevini bozarak terlemede azalma görülür. Botoxun etkisi 2-6 ay olup ortalama 3 aydır. Daha çok el ve koltuk altına uygulanır.
- Cerrahi Girişimler: Sempatik sinirlere yönelik yapılan cerrahi girişimlerdir. ETS (Endoskopik Torakoskopik Sempatektomi) genel anestezi altında yapılır. Daha çok aşırı el terlemesi şikayeti olan hastalara uygulanır. Ayak terlemelerinde pek etkisi yoktur. Yüz terlemelerine yönelik yapılan operasyonlarda daha sonra komplikasyonlar görülürmektedir.
- Retrodermal Kuretaj: Koltuk altı terleme ve kokuları yok etmek için plastik cerrahlar tarafından uygulanan cerrahi girişimidir.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
İlişkili Branşlar
Tümünü Gör
