Kardiyomiyopati Nedir? Belirtileri, Türleri ve Tedavi Yöntemleri

Kardiyomiyopati, kalp kasının (miyokardın) yapısını veya işlevini etkileyen, kalbin kan pompalama gücünü azaltan bir kalp kası hastalığıdır. Bu durum kalbin genişlemesine, kalınlaşmasına veya sertleşmesine neden olabilir; ileri aşamalarda kalp yetmezliği, ritim bozuklukları ve ani kalp durması gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Kardiyomiyopati, kalp kasını etkileyen önemli kalp hastalıkları arasında yer alır ve erken tanı ile tedavi edilmediğinde kalp yetmezliğine yol açabilir. Kardiyomiyopatiler doğuştan (genetik) olabileceği gibi, enfeksiyonlar, uzun süreli yüksek tansiyon, alkol veya ilaç kullanımı, metabolik hastalıklar ve bağ dokusu hastalıkları gibi nedenlerle de sonradan gelişebilir. 

Kardiyomiyopati Nedir?

Kardiyomiyopati nedir sorusu, kalp kasını etkileyen ve kalbin kan pompalama gücünü azaltan bir hastalığın ne anlama geldiğini öğrenmek isteyen kişiler tarafından sıkça sorulur. Kardiyomiyopati, kalbin kas dokusunu (miyokard) etkileyen bir hastalık grubudur. Bu durumda, kalp kası ya kalınlaşır (hipertrofik), ya genişleyip zayıflar (dilate), ya da sertleşerek esnekliğini kaybeder (restriktif). Sonuç olarak, kalp kanı vücuda etkili bir şekilde pompalayamaz veya kanla düzgün bir şekilde dolamaz, bu da kalp yetmezliği, ritim bozuklukları ve ani kalp durması gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Genetik faktörler, yüksek tansiyon, enfeksiyonlar ve alkol kullanımı gibi birçok farklı nedeni olabilir.

Kardiyomiyopati Türleri Nelerdir?

Kardiyomiyopati türleri, kalp kasının yapısına ve etkilenme biçimine göre farklı sınıflara ayrılır. Kardiyomiyopati (kalp kası hastalığı), kalbin kan pompalama yeteneğini etkileyen, kalp kasının yapısal ve fonksiyonel bozukluklarıyla karakterize bir hastalık grubudur. Bu hastalıklar, kalbin farklı şekillerde etkilenmesine göre başlıca 4 ana türe ayrılır:

Dilate Kardiyomiyopati (DCM)

Dilate kardiyomiyopati, kalp boşluklarının genişleyip kasın zayıfladığı ve kalbin kan pompalama gücünün azaldığı bir durumdur. Kalbin karıncıkları (özellikle sol karıncık) genişler ve kalp kası zayıflar. Bu durum, kalbin kanı vücuda yeterince pompalama gücünü kaybetmesine (pompalama işlevi azalır) ve sonuç olarak kalp yetmezliğine yol açar. En sık görülen kardiyomiyopati türüdür.

Hipertrofik Kardiyomiyopati (HCM)

Hipertrofik kardiyomiyopati, kalp kasının anormal şekilde kalınlaşmasıyla karakterize genetik bir hastalıktır. Kalp kası (özellikle sol karıncık duvarları) anormal şekilde kalınlaşır. Kalınlaşan kas, kalpten kanın dışarı atılmasını zorlaştırabilir (tıkanıklık yaratabilir) ve kalbin gevşeme (dolma) işlevini bozar. Genç yaşta ani ölümlerin en önemli nedenlerinden biridir ve çoğunlukla genetik geçişlidir.

Restriktif Kardiyomiyopati (RCM)

Restriktif kardiyomiyopati, kalp kasının sertleşmesi sonucu kalbin gevşeyemediği ve dolumun zorlaştığı nadir bir kardiyomiyopati tipidir.Kalp kası sertleşir ve esnekliğini kaybeder. Kalbin karıncıkları, kasılma sonrası düzgün bir şekilde gevşeyip kanla dolamaz. Bu, kulakçıklarda kan birikmesine ve kalp yetmezliği belirtilerine yol açabilir. Diğer türlere göre daha nadir görülür.

Aritmojenik Sağ Ventrikül Kardiyomiyopatisi (ARVC/ARVD)

Aritmojenik sağ ventrikül kardiyomiyopati, sağ karıncık kas dokusunun yerini yağ veya lifli dokunun aldığı, ciddi ritim bozukluklarına neden olabilen bir hastalıktır. Özellikle sağ karıncıkta olmak üzere, kalp kası dokusunun yerini yağ ve bağ dokusu (fibrozis) alır. Bu yapısal değişiklik, ciddi ritim bozukluklarına ve ani kalp durması riskinin artmasına neden olabilir. Genellikle genetik bir hastalıktır. Bu dört ana tip dışında, Takotsubo Kardiyomiyopatisi (Stres Kardiyomiyopatisi veya "Kırık Kalp Sendromu") gibi ani, şiddetli duygusal veya fiziksel stres sonrası geçici olarak gelişen türler de bulunmaktadır.

Kardiyomiyopati Belirtileri Nelerdir?

Kardiyomiyopati belirtileri nelerdir diye merak edenler için, nefes darlığı, çarpıntı, yorgunluk ve bacaklarda şişlik en sık görülen şikâyetler arasında yer alır. Kardiyomiyopati belirtileri, hastalığın tipine ve ilerleme derecesine göre değişmekle birlikte genellikle kalbin kan pompalama gücünün azalmasıyla ortaya çıkar. Erken dönemlerde belirti vermeyebilir; ancak ilerledikçe kalp yetmezliği veya ritim bozuklukları gibi ciddi sorunlar görülebilir.

• Nefes darlığı (dispne): Özellikle efor sırasında veya yatarken artar. Kalp yeterince kan pompalayamadığında akciğerlerde sıvı birikimi olur.
• Çabuk yorulma ve halsizlik: Kas ve dokulara yeterli oksijen gitmediği için kişi kendini sürekli yorgun hisseder.
• Kalp çarpıntısı (aritmi): Kalp düzensiz veya hızlı atabilir; bazı hastalar “kalbim yerinden çıkacak gibi” hisseder.
• Göğüs ağrısı veya sıkışma hissi: Özellikle eforla ortaya çıkar. Hipertrofik kardiyomiyopatide sık görülen bir belirtidir.
• Bacak, ayak bileği ve karında şişlik (ödem): Kalp yetmezliği geliştiğinde sıvı birikimi olur.
• Bayılma veya baş dönmesi: Kalbin ritmindeki düzensizlikler veya düşük kan basıncı sonucu gelişebilir.
• Öksürük ve nefes darlığıyla birlikte gece uykudan uyanma: Kalp yetmezliği bulgularındandır.
• İştahsızlık ve karında dolgunluk hissi: Karaciğerde ve sindirim sisteminde sıvı birikimine bağlı olabilir.

Kardiyomiyopati Neden Olur?

Kardiyomiyopati neden olur sorusunun yanıtı genellikle genetik faktörler, enfeksiyonlar, yüksek tansiyon, alkol kullanımı ve bazı ilaçların yan etkileriyle ilişkilidir. Kardiyomiyopati, kalp kasının yapısında veya fonksiyonunda bozulmaya yol açan pek çok farklı nedenle ortaya çıkabilir. Bazı vakalarda kalıtımsal (genetik) faktörler rol oynarken, bazılarında sonradan gelişen çevresel veya tıbbi etkenler hastalığın ortaya çıkmasına neden olur.

1. Genetik Faktörler: Kardiyomiyopatilerin önemli bir kısmı kalıtsaldır. Özellikle hipertrofik ve aritmojenik sağ ventrikül kardiyomiyopatisi, gen mutasyonlarıyla ilişkilidir. Genetik geçiş varsa, diğer aile bireylerinin de kalp taramasından geçmesi önerilir.
2. Enfeksiyonlar: Viral enfeksiyonlar (örneğin Coxsackie, adenovirüs, COVID-19 sonrası) kalp kasını etkileyerek miyokardit oluşturabilir. Bu durum zamanla dilate (genişlemiş) kardiyomiyopatiye dönüşebilir.
3. Toksik Maddeler ve İlaçlar: Aşırı alkol kullanımı, kokain veya bazı kanser kemoterapisi ilaçları (örneğin doksorubisin) kalp kasına zarar verebilir. Bu tür kardiyomiyopatiye “toksik kardiyomiyopati” denir.
4. Metabolik ve Endokrin Hastalıklar: Diyabet, tiroid bozuklukları, obezite, vitamin eksiklikleri (özellikle B1 vitamini) kalp kasını olumsuz etkileyebilir. Uzun süreli yüksek tansiyon da kalp kasının kalınlaşmasına neden olur.
5. Gebelik ve Doğum Sonrası Dönem: Peripartum kardiyomiyopati, gebeliğin son aylarında veya doğumdan sonraki ilk aylarda gelişebilir. Nedeni tam bilinmese de hormonal ve bağışıklık sistemi değişiklikleri rol oynar.
6. Otoimmün ve Bağ Dokusu Hastalıkları: Sarkoidoz, amiloidoz, lupus gibi sistemik hastalıklar kalp kasında sertleşme veya iltihap yapabilir. Bu durum genellikle restriktif kardiyomiyopatiye yol açar.

• Diğer Nedenler
• Uzun süreli kalp kapak hastalıklar
• Ritim bozuklukları
• Beslenme bozuklukları veya uzun süreli açlık
• İleri yaşa bağlı kalp kası dejenerasyonu

Kardiyomiyopati Nasıl Teşhis Edilir?

Kardiyomiyopati nasıl teşhis edilir denildiğinde, genellikle ekokardiyografi, EKG, kan testleri ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi yöntemlerle tanı konulduğu söylenebilir. Kardiyomiyopati teşhisi, hastanın şikayetlerinin değerlendirilmesi, fiziki muayene ve bir dizi görüntüleme ve kardiyomiyopati tanı testi ile konulur.

Hastanın Öyküsü ve Fizik Muayene

Doktor, hastanın belirtilerini (nefes darlığı, yorgunluk, çarpıntı, bayılma gibi), aile öyküsünü (özellikle ani ölüm veya kalp hastalığı varlığını) ve yaşam tarzını (alkol, ilaç kullanımı) detaylıca sorgular. Fizik muayenede ise kalpteki anormal sesler (üfürüm), akciğerlerde sıvı birikimi (krepitan raller) ve bacaklarda şişlik (ödem) kontrol edilir.

Görüntüleme Yöntemleri ve Testler

• Ekokardiyografi (EKO): Kardiyomiyopati teşhisinde en önemli araçtır. Kalbin boyutunu, kas duvarlarının kalınlığını, odacıkların genişliğini ve pompalama gücünü (ejeksiyon fraksiyonu) gösterir. Kalp kapakçıklarının işlevini de değerlendirir.
• Elektrokardiyografi (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini kaydeder. Ritim bozukluklarını (aritmi) ve kalp kasındaki hasar veya kalınlaşma belirtilerini ortaya çıkarabilir. Göğüs Röntgeni Kalbin boyutunu ve şeklini gösterir. Ayrıca, kalp yetmezliğine bağlı olarak akciğerlerde sıvı birikimi (konjesyon) olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır.
• Kardiyak Manyetik Rezonans (MR): Kalp kasının yapısı, hasar derecesi, skar (yara) dokusu ve yağlanma (ARVC'de olduğu gibi) hakkında çok detaylı görüntüler sağlar. Özellikle karmaşık vakalarda veya ekokardiyografi ile tanı konulamadığında önemlidir.
• Kan Testleri: Kalp hasarını gösteren biyobelirteçleri (BNP/NT-proBNP gibi), kalp yetmezliği veya diğer sistemik hastalıkların (tiroit, diyabet, amiloidoz) kalp üzerindeki etkilerini araştırmak için yapılır.Holter Monitörizasyon: Hastanın günlük aktivitesi sırasında, genellikle 24-48 saat boyunca kalbin ritmini sürekli kaydeder. Özellikle aralıklı veya nadir görülen çarpıntıları ve ritim bozukluklarını yakalamak için kullanılır.

İleri Girişimsel Yöntemler

• Kardiyak Kateterizasyon ve Koroner Anjiyografi: Kalbin içine kateter (ince tüp) yerleştirilerek kalpteki basınçlar ölçülür. Koroner anjiyografi ise kardiyomiyopatinin bir nedeni olabilecek koroner arter tıkanıklıklarını ekarte etmek için yapılır.
• Miyokard Biyopsisi (Çok Nadiren): Kalp kasının küçük bir örneği alınarak laboratuvarda incelenir. Restriktif kardiyomiyopatiye neden olan amiloidoz veya sarkoidoz gibi infiltratif hastalıkları kesin olarak teşhis etmek için çok özel durumlarda başvurulur.

Kardiyomiyopati Tedavisi Nasıl Olur?

Kardiyomiyopati tedavisi nasıl olur sorusuna yanıt olarak, yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavileri, kalp pili veya cerrahi girişimler uygulanabileceği belirtilir. Kardiyomiyopati tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç tedavileri dışındaki ana yöntemler, genellikle daha ileri aşamalarda uygulanan cihaz tedavileri ve cerrahi/girişimsel yöntemlerdir.

Cihaz Tedavileri

Bu tedaviler, kalp ritmini düzenlemek, ani ölüm riskini azaltmak ve kalbin pompalama yeteneğini desteklemek için vücuda implante edilen (yerleştirilen) cihazları içerir.

• İmplante Edilebilir Kardiyoverter Defibrilatör (ICD): Özellikle tehlikeli kalp ritim bozukluğu (aritmi) veya ani kalp durması riski yüksek olan hastaları korumaktır. Cihaz, kalp ritmini sürekli izler. Yaşamı tehdit eden bir ritim bozukluğu tespit ettiğinde, ritmi normale döndürmek için kalbe bir elektrik şoku (defibrilasyon) verir.
• Kardiyak Resenkronizasyon Tedavisi (CRT): Kalbin sağ ve sol karıncıklarının eş zamanlı (koordineli) bir şekilde kasılmasını sağlamaktır. Kalp yetmezliği olan ve karıncıklar arasında kasılma senkronizasyonu bozuk olan hastalarda, özel bir pil (genellikle üç uçlu) takılarak kalbin pompalama verimliliği artırılır. Bu cihazlar bazen ICD özelliğiyle birleştirilir (CRT-D).
• Kalp Pili (Pacemaker): Kalp atış hızı yavaş olan veya ritim bozukluğu olan hastalarda normal bir kalp ritmini sürdürmektir. Kalbin normalden yavaş attığı durumlarda elektrik sinyalleri göndererek düzenli atışları sağlar.
• Ventriküler Destek Cihazları (VAD, Genellikle LVAD): İleri evre kalp yetmezliği olan, ilaç tedavisine yanıt vermeyen hastalarda kan pompalama işlevini desteklemektir. Sol ventriküle (sol karıncık) bağlanarak kanın vücuda pompalanmasına yardımcı olan mekanik bir pompadır. Genellikle kalp nakli bekleyen hastalarda köprü tedavisi olarak veya uzun süreli bir tedavi alternatifi olarak kullanılır.

Cerrahi ve Girişimsel Yöntemler

Bu yöntemler, özellikle kalp kasının yapısal sorunlarını gidermeyi amaçlar:

• Septal Miyektomi (Hipertrofik Kardiyomiyopatide): Kalınlaşmış kalp kası (septum) nedeniyle kanın kalpten çıkış yolunun daraldığı (obstrüksiyon) durumları tedavi etmektir. Açık kalp ameliyatı ile kalınlaşan kalp kasının bir kısmı çıkarılır, böylece kan akışı serbest hale gelir.
• Alkol Septal Ablasyon (Hipertrofik Kardiyomiyopatide): Miyektomiye benzer şekilde kan akışındaki darlığı gidermektir. Kateterizasyon yoluyla darlığa neden olan bölgedeki kalp kasını besleyen küçük bir damara alkol enjekte edilir. Bu, o bölgedeki kasın kontrollü bir şekilde küçülmesine ve kan akış yolunun genişlemesine neden olur (cerrahi olmayan girişimsel bir yöntemdir).
• Kalp Nakli (Transplantasyon): İleri evre kalp yetmezliğinin ve kardiyomiyopatinin son ve kesin tedavisidir. Hastanın işlevini yitirmiş kalbi, uygun bir donör kalple değiştirilir. Tüm diğer tedavi seçeneklerinin tükendiği şiddetli vakalarda düşünülür.
• Nadir/Spesifik Tedaviler: Restriktif kardiyomiyopati gibi bazı türlerde, altta yatan nedene yönelik özel tedaviler (örneğin, birikim hastalıkları için tedavi) uygulanabilir.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve İlaç Tedavileri

Yaşam tarzı değişiklikleri, kalbin iş yükünü azaltmayı ve genel kardiyovasküler sağlığı desteklemeyi hedefler.

• Düzenli egzersiz: Hafif ve orta şiddette egzersiz kalp kasını güçlendirir; ağır egzersiz bazı tiplerde risk oluşturabilir, bu nedenle kardiyolog önerisi önemlidir.
• Tuz kısıtlaması: Fazla tuz, vücutta sıvı birikimine ve ödem artışına yol açabilir.
• Alkol ve sigarayı bırakmak: Kalp kasına zarar veren toksik etkiler önlenir.
• Sağlıklı beslenme: Meyve, sebze, tam tahıllar ve sağlıklı yağlar kalp sağlığını destekler.
• Kilo kontrolü: Obezite kalbin yükünü artırır ve semptomları kötüleştirir.

İlaçların temel amacı semptomları hafifletmek, kalp fonksiyonunu iyileştirmek, kan basıncını düzenlemek ve kardiyomiyopati komplikasyonları (özellikle ritim bozuklukları ve pıhtı oluşumu) önlemektir:

• Beta blokerler: Kalp hızını düşürür, ritim bozukluklarını önler ve kalp kasının yükünü azaltır.
• ACE inhibitörleri veya ARB’ler: Kalp kasını gevşetir, kan basıncını düşürür ve kalp yetmezliği riskini azaltır.
• Diüretikler (idrar söktürücüler): Vücutta biriken fazla sıvıyı atarak ödemi azaltır.
• Antikoagülanlar (kan sulandırıcılar): Bazı tiplerde tromboz riskini azaltır.
• Anti-aritmik ilaçlar: Kalp ritmini düzenler ve ani kalp durması riskini düşürür.

Kardiyomiyopati Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Kardiyomiyopati Riski Nasıl Azaltılır?

Kardiyomiyopatiyi tamamen önlemek mümkün olmasa da, risk faktörlerini azaltmak hastalığın gelişmesini veya ilerlemesini engelleyebilir. Kardiyomiyopati riski nasıl azaltılır sorusunun cevabı ise sağlıklı beslenme, sigara ve alkol kullanımından kaçınma, tansiyon ve kolesterolü dengede tutma gibi yaşam alışkanlıklarına dikkat etmekten geçer:

• Tansiyon, diyabet ve kolesterol düzenli kontrol edilmelidir.
• Alkol, sigara ve uyuşturucu kullanılmamalıdır.
• Dengeli beslenme ve düzenli egzersiz kalp sağlığını korur.
• Ailede kalp hastalığı öyküsü varsa düzenli kardiyoloji kontrolleri yaptırmak önemlidir.
• Enfeksiyonlardan korunmak ve stres yönetimi de kalp sağlığı açısından faydalıdır.

Kardiyomiyopati Tamamen İyileşir mi?

Kardiyomiyopati ne kadar sürer ifadesi hastalığın sürecini anlatır; bu hastalık genellikle kroniktir ve düzenli tedaviyle kontrol altında tutulabilir. Kardiyomiyopati genellikle kronik (uzun süreli) bir hastalıktır. Ancak, nedenine bağlı olarak bazı türlerde kalp fonksiyonları kısmen veya tamamen düzelebilir.

Örneğin: Gebelik sonrası (peripartum) kardiyomiyopati bazen tamamen iyileşebilir. Enfeksiyona bağlı veya ilaç kaynaklı kardiyomiyopati tedavi sonrası gerileyebilir. Bununla birlikte, kalıtsal veya ileri evre olgularda hastalık genellikle kontrol altına alınır ama tamamen ortadan kalkmaz.

Kardiyomiyopati Hastaları Normal Bir Yaşam Sürebilir mi?

Evet. Uygun tedavi, düzenli takip ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarıyla birçok kardiyomiyopati hastası aktif, üretken ve uzun bir yaşam sürebilir.
Doktor kontrolünde ilaç kullanımı, diyet, egzersiz ve stres yönetimi hastalığın ilerlemesini yavaşlatır.

Kardiyomiyopati Genetik midir?

Kardiyomiyopati genetik olabilir; özellikle ailesel geçiş gösteren tiplerde gen mutasyonları önemli rol oynar. Özellikle hipertrofik ve aritmojenik sağ ventrikül kardiyomiyopatisi genetik mutasyonlarla ilişkilidir. Ailede benzer hastalık, ani kalp ölümü veya açıklanamayankalp yetmezliği öyküsü varsa, aile bireylerine genetik test ve kardiyolojik tarama önerilir.

Kardiyomiyopati Hangi Yaşlarda Ortaya Çıkar?

Kardiyomiyopati her yaşta görülebilir, ancak nedenine göre farklı dönemlerde ortaya çıkar:

• Kalıtsal tipler: Genellikle genç yaşlarda veya erken erişkinlikte.
• Toksik ve metabolik nedenler: Orta yaşlarda.
• Restriktif tip: Daha çok ileri yaşlarda.
  
• Peripartum tip: Gebeliğin son döneminde veya doğumdan sonraki aylarda.
  

Kardiyomiyopati Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmeyen kardiyomiyopati zamanla:

• Kalp yetmezliğine,
• Ritim bozukluklarına (aritmilere),
• Kan pıhtısı oluşumuna (emboli),
  
• Ve nadiren ani kalp durmasına yol açabilir.

Bu nedenle erken tanı, düzenli takip ve uygun tedavi hayati önem taşır.

kalp

kas

kan

Talep & Bilgi Alma

Lütfen adınızı soyadınızı giriniz

Lütfen Telefon Numaranızı Giriniz!

Hastane Seçiniz..

Tümü

Liv Hospital Ulus

Liv Hospital Vadistanbul

İSÜ Liv Hospital Bahçeşehir

İstinye Üniversitesi Liv Hospital Topkapı

Liv Hospital Ankara

Liv Hospital Gaziantep

Liv Hospital Samsun

Liv Bona Dea Hospital Bakü

Liv Duna Medical Center

Lütfen Hastane seçiniz.

Lütfen Mail Adresinizi "example@example.com" Formatında Giriniz

Lütfen mesajınızı yazın

Bize göndermek istediğiniz dosyayı buraya yükleyin

  veya sürükleyip bırakın

KVKK uyarınca ilgili Bilgilendirme 'yi okudum. Kişisel verilerimin belirtilen kapsamda işlenmesini kabul ediyorum.

Lütfen KVKK işaretleyiniz

Gönder